02188218279-86053927

آیا مصرف آب در صنعت پتروشیمی بالاست؟

491 بازدید | يكشنبه 28 شهریور 1400 | دسته بندی : اخبار

یک سال آبی در ایران از اول مهرماه شروع می شود و تا 31 شهریور سال بعد ادامه می یابد. سال زراعی جاری که پنجشنبه این هفته به پایان می رسد یکی از کم بارش ترین سال های رکورد شده در کشور است، به طوری که با 38 درصد کم بارشی نسبت به دوره عادی به پایان می رسد.

پیش بینی می شود سال آبی جدید هم سال کم بارشی باشد و این کم بارشی در فصل پاییز محسوس تر است. کم آبی در یکی دو سال گذشته افزون بر مشکل کمبود آب، در تامین برق نیز موانعی ایجاد کرده و در بهار و تابستان امسال، ابتدا برق صنایع و سپس برق خانگی دچار قطعی مکرر شد و خسارت هایی را برای صنایع ایجاد کرد.

صنعت پتروشیمی نیز از این قاعده مستثنی نبوده و نیست، اما به دلیل آنکه بیشتر پتروشیمی ها در دو قطب اصلی ماهشهر و عسلویه مستقر هستند و برق مورد نیاز خود را نه از شبکه سراسری برق، بلکه از واحدهای یوتیلیتی دریافت می کنند دچار مشکلات کمتری می شوند، اما پرسش اصلی اینجاست که پتروشیمی در کم آبی که حاصلش قطع آب و برق در کشور است چه سهمی دارد؟

صنعت پتروشیمی را به عنوان یکی از صنایع مورد نیاز به آب می شناسند و به همین دلیل کشور ما با در اختیار داشتن سواحل طولانی در مجاورت مبادی خوراک مورد نیاز صنعت پتروشیمی، بهشت پتروشیمی شناخته می شود.

صنعت پتروشیمی را به عنوان یکی از صنایع مورد نیاز به آب می شناسند و به همین دلیل کشور ما با در اختیار داشتن سواحل طولانی در مجاورت مبادی خوراک مورد نیاز صنعت پتروشیمی، بهشت پتروشیمی شناخته می شود.

صنعت پتروشیمی به عنوان یکی از صنایع مادر و راهبردی، سالانه 335 میلیون مترمکعب آب مصرف می کند. از این مقدار، 47 درصد معادل 157 میلیون مترمکعب سهم مجتمع های مستقر در عسلویه است که از منابع آب خلیج فارس برداشت می شود.

هاب ماهشهر نیز با سهم 34 درصد معادل 115 میلیون مترمکعب آب مورد نیاز خود را از کارون برداشت می کند، بنابراین تنها 63 میلیون متر مکعب از آب موردنیاز صنعت پتروشیمی یعنی کمتر از 19 درصد از منابع آب های سطحی و زیرزمینی تامین می شود، اما آیا این مقدار آب که در صنعت پتروشیمی استفاده می شود، زیاد است؟

مقایسه مقدار آب مصرفی مورد نیاز صنعت پتروشیمی با مجموع آب مصرفی در بخش های مخلف از سهم 6 صدم درصدی پتروشیمی حکایت دارد که نشان دهنده سهم بسیار پایین پتروشیمی در مصرف آب کشور است.

در واقع سهم پتروشیمی از کل مصرف آب کشور، 63 میلیون مترمکعب معادل 18 روز مصرف آب تهران است. اگر کل آب مصرفی صنعت پتروشیمی در کشور را هم در نظر بگیریم، درمی یابیم که سهم صنعت پتروشیمی از کل آب مصرفی کشور تنها 3 دهم درصد است.

شاید این پرسش برایتان ایجاد شود که باقیمانده آب در کدام قسمت ها مصرف می شود؟ شاید برایتان جالب باشد بدانید که سهم سایر صنایع از آب مصرفی کشور، 1.5 درصد و سهم مصارف شهری 7.4 درصد است و این یعنی نزدیک به 91 درصد آب مصرفی سالانه کشور، در بخش کشاورزی استفاده می شود.

در واقع انگشت اتهام را در مصرف بالای آب، نه به سمت صنایع و حتی صنایع پتروشیمی، بلکه به سمت بخش کشاورزی باید نشانه رفت که بدون توجه به مزیت های نسبی کشور، اغلب به شیوه سنتی، آب مصرف می کند و ارزش افزوده ای به مراتب پایین تر از صنایع برای کشور دارد.

در واقع هیچگاه بررسی دقیق و همه جانبه ای از اولویت های مصرف آب در بخش کشاورزی صورت نگرفته و به همین دلیل مثلا کشت برنج در نقاط کم آب ادامه دارد یا برداشت هندوانه به عنوان محصولی که آب بسیار زیادی مصرف می کند همچنان به شیوه سنتی و بدون محدودیت ادامه دارد.

در حالی که کشورهای توسعه یافته با شناخت مزیت های نسبی اقتصادی خود و در نظر گرفتن مواردی همچون مصرف آب، گاه بخشی از محصولات کشاورزی را که امکان تولید آن در داخل وجود دارد، وارد می کنند تا آب را در بخش هایی توجیه پذیر مصرف کنند. این مزیت سنجی هیچ گاه در کشور ما صورت نگرفته و اگر هم صورت گرفته تنها در قالب پژوهش هایی بوده که روی کاغذ مانده و هیچگاه اجرایی نشده است.به همین دلیل هم هست که عامه مردم تعجب می کنند وقتی گفته می شود سهم بخش کشاورزی از مصرف آب در کشور 91 درصد است.

صنعت پتروشیمی به دلیل دسترسی به خوراک مناسب و بازارهای هدف مناسب و با عنایت به چشم اندازهای تعیین شده در قالب جهش های صنعت، از مهم ترین مزیت های رقابتی کشور ما در منطقه و جهان محسوب می شود. اینکه مسئولان و تصمیم گیران کشور در حوزه های اجرایی و قانون گذاری، این مزیت های رقابتی را چگونه می بینند و چگونه از صنعتی که مهم ترین شکننده تحریم ها بوده حمایت می کنند، موضوعی است که باید در سیاستگذاری ها و حمایت ها دید و ارزیابی کرد.