02188218279-86053927

آب اکسیژنه چیست و در مورد آن چه می دانید؟

484 بازدید | چهارشنبه 06 اردیبهشت 1402 | دسته بندی : مقالات

درباره آب اکسیژنه چه می دانیم؟

آب اکسیژنه یا پراکسید هیدروژن ترکیبی است که در شکل های گوناگون در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می گیرد. ترکیباتی که در این ماده حضور دارند، موجب بالا رفتن سرعت فرآیندهای صنعتی می شوند. معمولا در صنایع مختلف از این ماده شیمیایی برای سفید کردن محصولات مختلف به کار گرفته می شود. خوب است بدانید، این ماده نام آشنا که حتی در خانه ها یافت می شود از دو مولکول اکسیژن و هیدروژن ساخته شده است. این سیال شیمیایی مایعی تثبیت کننده به شمار می رود. از همین رو باید حتما داخل بطری های مات و تیره نگهداری شود چرا که این ترکیب هرگز با نور سازگاری نداشته و مجاورت این ماده با نور می تواند خطرناک باشد. پراکسید هیدروژن که در سال 1918 برای اولین بار به وسیله تنارد شناسایی شد، با ساختار ساده ای که دارد بسیاری از صنایع را به خود وابسته کرده است. کاربردهای گوناگون و وسیع این ماده شیمیایی، حیرت انگیز است و حذف آن باعث سخت تر شدن زندگی انسان امروزی می شود.

آب اکسیژنه هر چند که به عنوان یک ماده غیر آتش زا شناخته می شود، اما می تواند در کنار اکسید کننده های قدرتمند قرار گیرد. این ماده در صورتی که با مواد آلی مجاورت داشته و در تماس باشد، موجب آتش گرفتن به صورت خود به خودی می شود. هیدروژن پراکسید را به صورت محلول آبی تولید و در شکل های تجاری در غلظت های بین 3 تا 98% ارائه می کنند.

ویژگی های آب اکسیژنه چیست؟

آب اکسیژنه در موقعیت هایی خاص می تواند تغییر ماهیت بدهد. اگر این ماده را در معرض تابش نور خورشید قرار بدهیم، به آب و اکسیژن تغییر حالت می دهد، در محیط هایی که اسیدی هستند، جداسازی این ترکیبات بسیار کند صورت می گیرد. اگر این ماده را به محیط قلیایی ببریم، فرایند جداسازی این ترکیب با سرعت بیشتری انجام می شود. گرما نیز چنین تاثیری بر روی پراکسید هیدروژن داشته و می تواند باعث واکنش نشان دادن این ترکیب شود. از همین رو،تولیدکنندگان به مصرف کنندگان این محصول توصیه می کنند تا این ماده را در محیط های تاریک و دور از گرما ذخیره و انبار کنند. یکی از ویژگی های دیگر پراکسید هیدروژن تجزیه شدن و تبدیل آن به آب است.

این اتفاق زمانی رخ می دهد که آب اکسیژنه را در طولانی مدت در انبار نگه دارید. بعضی از اجسام نیز روی پراکسید هیدروژن تاثیر گذاشته و می توانند آن را تخریب نمایند به عنوان مثال؛چنانچه به این مایع، کمی ترکیبات تثبیت کننده نظیر اسید فسفریک، اسید بنزوئیک و اوره و ... اضافه کنند، ساختار آن مورد حمله قرار می گیرد. خوب است بدانید،اثرات میکروب کشی، از بین بردن بو و سفیدکنندگی این ماده به اثبات رسیده و سالهاست که صاحبان صنایع از همین ویژگی ها در تولیدات محصولات خود استفاده می کنند.

کاربرد آب اکسیژنه

کاربرد آب اکسیژنه بسیار وسیع بوده و بسیاری از صنایع را به خود وابسته نموده است، چنانچه این ماده در غلظت بالایی مورد استفاده قرار گیرد، می توان از آن به عنوان سفید کننده البسه و منسوجات استفاده کرد. شاید تعجب کنید اگر بگوییم، پراکسید هیدروژن حتی می تواند در بخشی از سوخت موشک نیز حضور داشته باشد. با این همه، این ماده در خانه ها بسیار مورد استفاده خانم های خانه دار قرار می گیرد. در هر خانه ای می توان وایتکس را دید که برای از بین بردن لکه های سرسخت و سمج استفاده می شود. تمیز کردن سرویس های بهداشتی و پاکیزه نگه داشتن ماشین های ظرفشویی از دیگر کاربردهای خانگی پراکسید هیدروژن می باشد. با این همه صنایعی چون نساجی، کاغذ سازی، کارخانه هایی که با پنبه یا پشم سر و کار دارند، از این مایع استفاده می کنند.

یکی دیگر از کاربردهای آب اکسیژنه در پرورش قارچ است. حتی می توان از این ماده در سفید کردن روغن های گیاهی و حیوان استفاده کرد. رد پای این محصول تا شبکه بهداشت نیز می رسد. از پراکسید هیدروژن می توان در ساخت دهانشویه کمک گرفت. این ماده می تواند میکروب های دهان را کشته و دندان ها را سفیدتر کند. بر اساس اسناد و مدارکی که مراکز کنترل بیماری ها ارائه داده اند، پراکسید هیدروژن می تواند نابودکننده مخمرها، قارچ ها، ویروس ها و باکتری ها باشد، پوست و ناخن نیز از این ماده بی نصیب نمانده است. در محصولات مراقبتی و بهداشتی از این مایع در میزان کم- سه درصد - استفاده می کنند. خمیردندان ها نیز برای تمیزی و سفید کردن دندان ها به این محصول وابسته هستند. در بیمارستان ها نبودن پراکسید هیدروژن یعنی فاجعه، چرا که بدون این ماده نمی توان زخم های عفونی را ضدعفونی کرد. میکروب کشی و حذف مواد آلی و معدنی استخرها نیز یکی دیگر از کاربردهای متنوع این محصول هستند.

مزایا و معایب پراکسید هیدروژن

در ادامه به مزایا و معایب آب اکسیژنه می پردازیم. خوب است توجه داشته باشید پراکسید هیدروژن با همه کاربردهای مفید و متنوعی که دارد می تواند گاه خطرناک نیز باشد. مصرف کننده ها تنها زمانی می توانند از این محصول استفاده کننده که غلظت این مایع به سه درصد رسیده باشد. به صورت ضمنی و در متن بالا به مزایای بی شمار این ماده شیمیایی اشاره کردیم. اثرگذاری فوق العاده، پتانسیل بسیارعالی اکسیداتو، عاری بودن از هرگونه آلودگی، استفاده آسان از دیگر مزایا این ماده شیمیایی است. در ادامه به معایب و مضرات این ماده می پردازیم. خب است بدانید، پراکسید هیدروژن از جهت ساختاری جزء مواد خطرناک به شمار می رود. در واقع این مایع، ماده ای سمی است که می تواند باعث اکسید شدن پروتئین ها، آسیب زدن به غشاء لیپیدی سلول ها و دی ان آ شود. خوشبختانه غلظت پایین ماده هیچ خطری نداشته و می تواند در اختیار عموم قرار گیرد.

آب اکسیژنه، در صورت مصرف نادرست می تواند موجب خارش پوست و آسیب به پوست شود. سوختگی یکی دیگر از معایب این محصول است که اگر کاربران در محیط های صنعتی مراقب نباشند، سوزش و ایجاد تاول روی پوست و بافت های گلو و ریه حادثه ای حتمی خواهد بود. چنانچه این ماده سمی خورده شود، گازی در بدن تولید می شود که می تواند به شدت به بافت های داخلی آسیب وارد کند. هیچوقت پراکسید هیدروژن را با سرکه مخلوط نکنید، زیرا باعث تولید ماده ای به نام اسید پراستیک می شود که می تواند بافت گلو، ریه و پوست و چشم را مورد حمله قرار دهد. حتی در مصارف پزشکی نیز از این ماده برای زخم های عمیق استفاده نمی کنند.

انواع مدل های پراکسید هیدروژن

آب اکسیژنه در انواع گوناگون در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می گیرد، هر کدام از این انواع دارای کاربردها و ویژگی های قابل توجه و منحصر به فردی است. پراکسید هیدروژن می تواند صنعتی باشد. نوع صنعتی آن بیشترین کاربرد را داراست. این ماده در حوزه های صنعت دارای غلظت های 35% و 50% بوده ودر بازارهای داخلی قابل تهیه است. خوب است بدانید، طبق دستور صادره از سوی سازمان بهداشت، از این ماده در صنایع غذایی استفاده نمیشود. دلیل این امر، حضور فلزات سنگین در ترکیبات آن است. پراکسید هیدروژن آزمایشگاهی نیز از انواع مختلف این ماده است. همانطور که از نام آن برمی آید، این ماده را تنها در آزمایشگاه و برای پروژه های تحقیقاتی و علمی استفاده می کنند. این ترکیب نیز دارای خلوص و عیار بالا است و غلظت آن بالا گزارش شده است. گرید دیگری که می توان برای آب اکسیژنه در نظر گرفت، نوع آرایشی آن است وپراکسید هیدروژن وقتی با غلظت 3 تا 12% تولید شود، می تواند به عنوان سفیدکننده در محصولات آرایشی مورد استفاده قرار گیرد.

از این مایع می توان حتی در محصولات مراقبت از مو نیز استفاده کرد. این ماده می تواند موجب تقویت ساقه مو شود. اکسیدان ها نیز از این مایع شیمیایی پرکاربرد سهم دارند. گرید دارویی آن نیز یکی دیگر از انواع پراکسید هیدروژن می باشد. در حوزه داروسازی از این ماده در غلظت 3 درصد استفاده می کنند. بیشتر مصرف این محلول برای ضدعفونی کردن زخم های سطحی است. چنانچه پراکسید هیدروژن را با آب دیونیزه ترکیب می کنند، می توان برای ضدعفونی کردن سطوح از آن کمک گرفت. این محلول در زمان شیوع بیماری کرونا بسیار مورد استفاده بیمارستان ها، مراکز درمانی و حتی منازل و ... قرار گرفت.