هیدروکینون

هیدروکینون چیست؟

هیدروکینون ترکیبی است که به فراوانی در محصولات روشن کننده ی پوست نظیر کرم های سفیدکننده یافت می شود.این ترکیب تولید ملانین را محدود می کند؛ملانین هورمونی است که پوست را تیره می کند.در حالی که بعضی افراد از این ترکیب برای روشن کردن پوست تیره استفاده می کنند.مصرف کرم های دارای این ترکیب برای روشن کردن لکه های کوچک و تیره نظیر هایپریپگمتیشن و آفتاب سوختگی رواج دارد.مصرف کرم هایی که در ترکیبات خود دارای C6H6O2 هستند،یک پروسه ی زیبایی-درمانی بدون نیاز به جراحی محسوب می شوند که به دستیابی به کیفیت مناسب کمک می کنند.

مشخصات هیدروکینون

فرمول مولکولی هیدروکینون C6H6O2 است.در ساختار این ترکیب دو گروه هیدروکسیل وجود دارد که به حلقه ی بنزن متصل هستند و C6H6O2 با وزن مولکولی 110/11 گرم بر مول می سازد.خالص ترین فرم این محصول یک جامد سفید گرانولار است.

کاربردهای C6H6O2

کاربرد هیدروکینون بسیار متنوع است.یکی از کاربردهای آن در ارتباط با عملکرد آن به عنوان یک عامل احیا کننده ی محلول در آب است.برای مثال،C6H6O2 در عکاسی سیاه و سفید،لیتوگرافی و فیلم های اشعه ایکس مورد استفاده قرار می گیرد.این ترکیب به عنوان یک حد واسط جهت تولید آنتی اکسیدان ها در صنعت پلاستیک و مواد غذایی کاربرد دارد.به علاوه این محصول جهت مهار پلیمریزاسیون طی حمل و نقل،انبار کردن و فرایند پردازش به برخی از مونومرهای صنعتی افزوده می شود.این ترکیب به عنوان مهارکننده ی پلیمریزاسیون،از پلیمریزاسیون اکریلیک اسید،متیل متاکریلات،سیانوآکریلات و سایر مونومرهایی که در خطر پلیمریزاسیون بر اثر رادیکال های آزاد هستند جلوگیری می کند.این ترکیب طی یک واکنش اکسیداسیون خفیف به پارا بنزو کینون یا کینون تبدیل می شود.

بعضی ترکیبات بیوشیمیایی به طور طبیعی این نوع از هیدروکینون را در ساختار خود دارند؛برای مثال کوآنزیم کیو. در پزشکی گاهی این ترکیب به صورت موضعی برای سفید کردن پوست یا کاهش رنگ آن بکار می رود.این ترکیب گاهی با اسیدهای آلفا هیدروکسی ترکیب می شود و از پوست لایه برداری می کند تا فرایند روشن کردن آن را تسریع کنند.C6H6O2 برای روشن سازی لکه های تیره ناشی از هایپرپیگمنتیشن،ملازما،لکه های کبدی،کک و مک ناشی از بارداری،قرص های ضدبارداری،هورمون درمانی یا آسیب های پوستی مصرف می شود.کرم های هیدروکینون را می توان پس از مشورت با متخصص پوست و مو در خانه مصرف کرد.

نحوه تولید C6H6O2 

هیدروکینون طی فرایند هیدروکسیلاسیون فنول با استفاده از پراکسید (یک عامل هیدروکسیلاسیون) تولید می شود.این واکنش توسط اسیدهای معدنی قوی،نمک آهن یا کبالت کاتالیز می شود.این نحوه تولید هیدروکینون،معایبی نظیر دمای بالای واکنش،آلودگی هوا و مصرف بالای انرژی دارد.

فرایند آماده سازی هیدروکینون چند مرحله دارد:

1-فنول و هیدروتالیست به حلال اضافه می شوند و پس از آن هیدروژن پراکسید افزوده و یک واکنش رفلاکس انجام می گردد.

2-بنزوکینون از ترکیب به دست آمده در مرحله 1 جداسازی می شود.

3-واکنش احیا روی بنزوکینون در حضور سدیم پیرو فسفات انجام می گردد و در نهایت ترکیب مایع واکنش به عمل می آید و پس از آن سرد و فیلتر کردن می شود.

سپس رزیدوهای حاصل از فیلتراسیون دوباره کریستاله می شوند تا C6H6O2 حاصل شود.فرایند آماده سازی این ترکیب بسیار ساده است،مواد خام ارزان،آلودگی محیطی نسبتا کم و محصولات جانبی اندکی دارد.