شرکت شبانکو

بوراکس دکا بیشتر به عنوان پاک کننده، مخصوصاً برای شستشو (نرم کردن آب) استفاده می‌شود. بوراکس دکا را می‌توان برای کنترل انگل‌ها برای دور نگه داشتن مورچه‌ها، حشرات آبی و سوسک‌ها و کمک به سگ‌های مبتلا به جرب و افراد مبتلا به انواع مشکلات انگل از جمله شپش و کنه استفاده کرد. این ترکیب همچنین به عنوان درمانی برای مشکلات سلامتی (آرتریت، پوکی استخوان، خار استخوان، رسوبات کلسیم، لوپوس، بیماری خود ایمنی، عدم تعادل هورمونی، قارچ، کاندیدا، کرم حلقوی، تینه آ ورسیکالر، بی خوابی، پوست خشن) استفاده می‌شود. به عنوان ترکیب ضد قارچی برای عایق شیشه و سلولز، برای ساخت محلول‌های بافر در بیوشیمی و برای ساخت جوهر غیر قابل حذف برای قلم‌های غوطه وری استفاده می‌شود.

این ترکیب عمدتاً در ساخت شیشه‌های با کیفیت بالا، شیشه‌های نوری، لعاب سفال و چینی، لعاب مینا، مواد شوینده، عامل سفید کننده، مواد تمیز کننده، بازدارنده شعله، بازدارنده زنگ و عامل کیک استفاده شده است. همچنین می‌تواند به عنوان حامل روان کننده مورد استفاده در سیم کشی فلز، تثبیت کننده مواد نسوز و تشکیل دهنده اسکلت، عامل روان کننده پوشش داده شده در متالورژی، کندکننده سیمان و بتن، بافر مقدار pH در سیستم آب و امولسیفایر استفاده شود.

مشخصات فیزیکی:

شکل ظاهری: جامد کریستالی
رنگ: سفید یا بی‌رنگ
بو: بدون بو
حلالیت: محلول در آب (حلالیت در آب گرم بیشتر از آب سرد است)
وزن مولکولی: 381.37 گرم بر مول
دانسیته: 1.73 گرم بر سانتی‌متر مکعب
نقطه ذوب: 75 درجه سانتی‌گراد (167 درجه فارنهایت) - در این دما آب تبلور خود را از دست می‌دهد.

مشخصات شیمیایی:

فرمول شیمیایی: Na₂B₄O₇·10H₂O
pH: محلول بوراکس در آب قلیایی است (معمولاً بین 9 تا 10)
پایداری: در شرایط عادی پایدار است اما در دماهای بالا آب تبلور خود را از دست می‌دهد و به بوراکس آنهیدروس (بدون آب) تبدیل می‌شود.
واکنش‌پذیری: با اسیدها واکنش داده و اسید بوریک تولید می‌کند.

مزایای بوراکس دکا

1. چند منظوره بودن:

بوراکس یک ماده چند منظوره است و در طیف گسترده‌ای از کاربردها از جمله تمیز کردن، شویندگی، حشره‌کشی، و صنایع مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد.
 

2. تمیز کننده و شوینده:

به عنوان یک شوینده طبیعی، بوراکس می‌تواند لکه‌ها را از بین ببرد، چربی‌ها را حل کند، و بوی نامطبوع را از بین ببرد.
می‌توان از آن برای تمیز کردن سطوح مختلف مانند لباس، فرش، سینک، و توالت استفاده کرد.

3-حشره کش طبیعی

بوراکس یک حشره‌کش نسبتاً ایمن و مؤثر است، به ویژه برای کنترل سوسک‌ها، مورچه‌ها و سایر حشرات خانگی.
به دلیل سمیت کم برای انسان و حیوانات خانگی (در مقایسه با حشره‌کش‌های شیمیایی)، یک گزینه مناسب برای کنترل آفات در محیط‌های خانگی است.

4. بهبود خواص مواد دیگر:

در تولید مواد شوینده، بوراکس به بهبود عملکرد سایر مواد کمک می‌کند و باعث افزایش قدرت تمیزکنندگی و پایداری فرمولاسیون می‌شود.
در لحیم‌کاری، بوراکس به عنوان فلاکس عمل می‌کند و از اکسیداسیون سطح فلز جلوگیری می‌کند، که باعث بهبود کیفیت و استحکام اتصال می‌شود.

5. کاربردهای صنعتی:

در صنایع شیشه و سرامیک، بوراکس به عنوان یک ماده افزودنی برای کاهش نقطه ذوب و بهبود خواص فیزیکی و شیمیایی محصولات استفاده می‌شود.
در تولید فایبرگلاس، بوراکس به عنوان یک ماده اولیه برای تولید الیاف شیشه استفاده می‌شود.

6. نگهداری چوب:

بوراکس می‌تواند به عنوان یک نگهدارنده چوب برای جلوگیری از پوسیدگی و حمله حشرات مورد استفاده قرار گیرد.
با نفوذ به داخل چوب، بوراکس می‌تواند از رشد قارچ‌ها و باکتری‌ها جلوگیری کرده و چوب را در برابر آسیب‌های بیولوژیکی محافظت کند.

7. بافر pH:

بوراکس می‌تواند به عنوان یک بافر در محلول‌های شیمیایی عمل کند و pH را در محدوده مورد نظر حفظ کند.
این خاصیت باعث می‌شود که بوراکس در آزمایشگاه‌ها و فرآیندهای صنعتی که نیاز به کنترل دقیق pH دارند، کاربرد داشته باشد.

8. در دسترس و ارزان:

بوراکس یک ماده نسبتاً ارزان و در دسترس است و می‌توان آن را به راحتی از فروشگاه‌های لوازم خانگی و داروخانه‌ها تهیه کرد.

ملاحظات:

با وجود مزایای فراوان، باید توجه داشت که بوراکس همچنان یک ماده شیمیایی است و باید با احتیاط مورد استفاده قرار گیرد.
تماس مستقیم با پوست و چشم می‌تواند باعث تحریک شود، بنابراین استفاده از دستکش و عینک محافظ توصیه می‌شود.
بلع مقدار زیاد بوراکس می‌تواند سمی باشد، بنابراین باید از دسترس کودکان و حیوانات خانگی دور نگه داشته شود.
با در نظر گرفتن این مزایا و ملاحظات، بوراکس دکا هیدرات می‌تواند یک ماده مفید و کارآمد در بسیاری از کاربردها باشد.

معایب بوراکس دکا

بوراکس دکا هیدرات (Sodium Tetraborate Decahydrate) با وجود مزایای فراوانی که در صنایع مختلف دارد، می‌تواند معایبی نیز داشته باشد که در برخی شرایط می‌تواند مشکلاتی را ایجاد کند. برخی از معایب و نکات منفی استفاده از بوراکس دکا هیدرات عبارتند از:

1. سمیت برای انسان و حیوانات خانگی (در مقادیر زیاد):
بلعیدن: اگر مقدار زیادی بوراکس خورده شود، می‌تواند برای انسان سمی باشد. مصرف بیش از حد می‌تواند علائمی مانند تهوع، استفراغ، درد شکم، اسهال و در موارد شدیدتر، آسیب به سیستم عصبی و کلیه‌ها را به همراه داشته باشد.
اثر بر سیستم گوارشی: مصرف بیش از حد بوراکس می‌تواند باعث مشکلات گوارشی و آسیب به کبد و کلیه‌ها شود.
سوء مصرف توسط کودکان و حیوانات: بوراکس باید از دسترس کودکان و حیوانات خانگی دور نگه داشته شود، زیرا ممکن است آن‌ها به طور تصادفی آن را مصرف کنند. برای جلوگیری از این خطرات، ضروری است که از بسته‌بندی‌های ایمن و مقاوم در برابر کودکان استفاده شود.
2. تحریک پوست و چشم:
تحریک پوست: تماس مستقیم بوراکس با پوست می‌تواند باعث تحریک، خشکی یا قرمزی شود. در صورتی که پوست آسیب‌پذیر یا حساس باشد، این تحریک ممکن است شدیدتر باشد.
تحریک چشم: اگر بوراکس به چشم وارد شود، می‌تواند باعث سوزش و التهاب شود. در صورتی که تماس با چشم‌ها به مدت طولانی ادامه یابد، می‌تواند آسیب جدی به بافت‌های چشم وارد کند.
3. اثر منفی بر محیط زیست:
سمیت برای آبزیان: بوراکس در صورت ورود به محیط زیست، به ویژه در آب‌های طبیعی، می‌تواند برای موجودات آبی مانند ماهی‌ها و گیاهان آبزی سمی باشد. مصرف بیش از حد بوراکس در سیستم‌های آبی می‌تواند اکوسیستم‌های آبی را تحت تأثیر قرار دهد.
تجمع در خاک: استفاده مکرر از بوراکس به عنوان حشره‌کش یا نگهدارنده چوب می‌تواند باعث تجمع این ماده در خاک شود. این تجمع ممکن است به مرور زمان باعث کاهش کیفیت خاک و تغییرات در ترکیب شیمیایی آن گردد.
4. خطرات ناشی از استفاده در برخی فرمولاسیون‌ها:
واکنش‌های شیمیایی: در برخی شرایط، بوراکس می‌تواند با مواد شیمیایی دیگر واکنش نشان دهد. به عنوان مثال، در واکنش با اسیدها، ممکن است گازهای سمی تولید شود.
استفاده نادرست در تولید شوینده‌ها: اگر در تولید شوینده‌ها از بوراکس به مقدار زیاد استفاده شود، ممکن است مواد شیمیایی دیگری که در آن فرمولاسیون وجود دارند، تأثیر منفی متقابل با بوراکس داشته باشند. به همین دلیل، استفاده از بوراکس باید با دقت و طبق استانداردهای مربوطه صورت گیرد.
5. خطرات ناشی از استفاده در لحیم‌کاری:
تولید بخارات سمی: در فرایند لحیم‌کاری با استفاده از بوراکس، اگر دما به حد بسیار بالایی برسد، ممکن است بخارات سمی تولید شود. این بخارات می‌توانند در صورت استنشاق به دستگاه تنفسی آسیب برسانند.
6. تأثیرات منفی بر کیفیت بتن در مقادیر زیاد:
در حالی که بوراکس دکا هیدرات به عنوان روان‌کننده در بتن کاربرد دارد، استفاده بیش از حد از آن می‌تواند مشکلاتی برای کیفیت بتن ایجاد کند. این ماده ممکن است باعث تأخیر در زمان گیرش بتن شود و در نتیجه به کاهش مقاومت نهایی بتن منجر گردد.
7. نگهداری و حمل و نقل:
حساسیت به رطوبت: بوراکس دکا هیدرات به دلیل اینکه حاوی 10 مولکول آب تبلور است، به رطوبت حساس است. در صورت تماس با رطوبت، ممکن است تغییراتی در خواص فیزیکی و شیمیایی آن ایجاد شود. بنابراین، باید در مکان‌های خشک و خنک نگهداری شود.
دفع دشوار: در صورتی که بوراکس به درستی دفع نشود، ممکن است به محیط زیست آسیب بزند. برای دفع صحیح این ماده باید از دستورالعمل‌های مربوط به پسماندهای شیمیایی پیروی کرد.
8. محدودیت‌های استفاده در برخی صنایع:
با اینکه بوراکس در بسیاری از صنایع کاربرد دارد، اما در برخی صنایع که به دقت بالای مواد نیاز دارند (مانند صنعت داروسازی یا صنایع غذایی)، استفاده از بوراکس به دلیل خطرات احتمالی برای سلامتی انسان محدود است.
در برخی کشورها، استفاده از بوراکس در مواد غذایی و دارویی ممنوع یا محدود شده است، زیرا ممکن است تأثیرات منفی بر سلامتی داشته باشد.
9. تأثیرات زیست‌محیطی در بلندمدت:
با استفاده مکرر از بوراکس در زمین‌های کشاورزی یا محیط‌های صنعتی، ممکن است تجمع طولانی‌مدت آن در خاک و آب‌ها، اثرات زیست‌محیطی جدی‌تری ایجاد کند. این تجمع می‌تواند بر سلامت گیاهان، حیوانات و حتی انسان‌هایی که از منابع آبی استفاده می‌کنند، تأثیر بگذارد.
نتیجه‌گیری:
با وجود مزایای بسیاری که بوراکس دکا هیدرات در صنایع مختلف دارد، باید از آن با احتیاط استفاده کرد و نکات ایمنی را رعایت کرد. استفاده نادرست یا بیش از حد آن می‌تواند مشکلاتی برای سلامتی انسان و محیط زیست ایجاد کند. بنابراین، همیشه باید با دقت و طبق دستورالعمل‌های ایمنی از بوراکس استفاده شود و از تماس آن با پوست، چشم‌ها و سیستم گوارشی خودداری کرد.