کربنات پتاسیم ماده ای با ترکیب مولکولی حاصل از پتاسیم و عناصر دیگر می باشد که در صنایع گوناگونی مانند صنایع غذایی، دارویی و صنعت کود و کشاورزی قابل استفاده می باشد
کربنات پتاسیم چیست و چه ویژگی هایی دارد؟
همه ی افراد علاقمند به علم شیمی نام کربنات پتاسیم را شنیده اند. در پاسخ به سوال کربنات پتاسیم چیست باید بگوییم: نوعی نمک کربناته به همراه یک نمک پتاسیم می باشد که با نماد K2CO3 نشان داده می شود. در واقع، این ترکیب شیمیایی به عنوان یک نمک سفید در علم شیمی شناخته می شود که از ویژگی های آن می توان به انحلال پذیری در آب و عدم انحلال پذیری در اتانول اشاره کرد. از این ماده به عنوان یک ماده با خاصیت بازی در علم شیمی یاد می شود. غیر قابل اشتعال، غیر سمی و غیر انفجاری بودن از دیگر مواردی است که می توان در رابطه با ویژگی های کربنات پتاسیم به آن ها اشاره نمود.
خواص کربنات پتاسیم
فرمول شیمیایی این ترکیب، K2CO3 است و با نامهای کربنات پتاس، خاکستر مروارید یا کربنات دی پتاسیم شناسایی میشود. این ترکیب به عنوان نمک دو پتاسیم اسید کربنیک تعریف میشود و میتوان به طور گسترده از آن در تولید صابون و شیشه استفاده کرد. بسیاری از فرآیندهای تجاری برای حذف دی اکسید کربن از گازهای پرفشار، از سیستمهای کربنات پتاسیم آبی که توسط آمینهای ثانویه ترویج میشوند، استفاده میکنند. محلول کربنات پتاسیم (PC) یک حلال شیمیایی مهم برای کاهش انتشار CO2 به دلیل هزینه کم، سمیت کم، سهولت بازسازی، خورندگی آهسته، تخریب کم و پایداری بالا و همچنین ظرفیت جذب CO2 است.
K2CO3 با پتاس در فر تهیه میشود و پودر سفید رنگی به دست میآید که کربنات پتاسیم است. K2CO3 زمانی تهیه میشود که کلرید پتاسیم (KCl) و اکسید منیزیم (MgO) با دی اکسید کربن (CO2) واکنش دهند و MgCO3.KHCO3.4H2O را تشکیل میدهند که به نمک انگل نیز معروف است. این ترکیب یک پودر سفید، مرطوب، قوی و ظاهری لطیف است. هنگامی که در آب محلول است، ساختارهای پایه محلول جامد دارد و ساختار آنیون کربناته دومین گونه آنیونی است که از پروتون زدایی H2CO3 خورنده کربنی شروع میشود.
MSDS کربنات پتاسیم
تماس پوستی: در صورت تماس کربنات پتاسیم، بلافاصله پوست را با آب زیاد بشویید. پوست تحریک شده، بلافاصله با نرم کننده شسته شود. در صورت تماس شدید با پوست، هر چه سریعتر به پزشک مراجعه کنید.
استنشاق: در صورت استنشاق هوای تازه را فراهم کنید. در تمام موارد یا زمانی که علائم ادامه یافت، به دنبال مشاوره پزشکی باشید.
در صورت تماس یا چشم حداقل 10 دقیقه با آب تمیز و تازه به مقدار زیاد بشورید و پلکها را از هم باز نگه دارید. در صورت سوزش چشم با چشم پزشک مشورت کنید.
تاریخچه کربنات پتاسیم
از لحاظ تاریخی، ترکیب کربنات پتاسیم از پخت پتاس در کوره ایجاد میشود. در سال 1790، ساموئل هاپکینز اولین جایزه اختراع را دریافت کرد که توسط اداره ثبت اختراع ایالات متحده برای فرآیند بهبود یافته ساخت خاکستر پتاس و مروارید صادر شد. در سال 1742، آنتونیو کامپانلا K2CO3 را کشف کرد و آن را جزء اصلی پتاس یافت. مروارید همان چیزی است که قبل از کشف بیکینگ پودر در اواخر قرن 18 برای پخت نان سریع استفاده میشد.
تولید کنندگان کربنات پتاسیم
کاربردهای صنعتی کربنات پتاسیم
K2CO3 به عنوان یک عامل خشک کننده که ماهیت ملایمی دارد، استفاده میشود. بسیاری از فرآیندهای تولید شراب شامل استفاده از این ترکیب به عنوان یک عامل بافر است. برای مهار کردن آتش میتوانید از K2CO3 استفاده کنید. در کشاورزی، کربنات پتاسیم همچنین به عنوان کود برای تکمیل تامین مواد مغذی برای محصولات رشد یافته و در نتیجه حمایت از رشد سالم گیاهان استفاده میشود. همچنین میتوان از آن برای جلوگیری از رشد کپک و باکتری استفاده کرد.
دیگر کاربردهای کربنات پتاسیم
برای این که بتوان به سوال کربنات پتاسیم چیست پاسخ کامل تری دهیم لازم است به بررسی کاربرد های آن بپردازیم. این ماده مصارف گوناگونی در صنایع مختلف دارد که از جمله آن ها می توان به صنایع غذایی، صنایع بهداشتی و آرایشی، صنعت سفالگری، تولید کود شیمیایی، شیشه سازی، تهیه انواع مواد شوینده مانند صابون، نساجی و ساخت مواد شیمیایی اشاره نمود. علاوه بر این، تولید رنگ و جوهر برای صنعت چاپ از دیگر کاربرد های این ماده می باشد. تولید پرتو های کاتدی، لنز های اپتیکال و لامپ تلویزیون از دیگر موارد کاربرد کربنات پتاسیم می باشد.
جالب است بدانید که کربنات پتاسیم به عنوان یک جایگزین مناسب برای پتاسیم هیدروکسید که در تهیه ی انواع باتری ها به کار برده می شود، می باشد. از همین رو، تولید پرتو های کاتدی، لنز های اپتیکال و لامپ تلویزیون از دیگر موارد کاربرد کربنات پتاسیم می باشد. همچنین، حوزه کشاورزی یکی از حوزه هایی است که از کربنات پتاسیم به عنوان یک کود کشاورزی برای رشد مناسب گیاه و حفظ آب در خاک استفاده می شود.
البته در پاسخ به سوال کربنات پتاسیم چیست باید گفت که این ماده هم مانند هر ماده ی دیگری می تواند مزایا و معایبی داشته باشد. در رابطه با مزایا و معایب کربنات پتاسیم می توان به موارد زیر اشاره نمود:
مزایا:
• استفاده از کربنات پتاسیم در صنایع غذایی می تواند نقش موثری در سلامت استخوان ها، عضلات و سیستم گوارشی داشته باشد.
• استفاده از این ماده می تواند اثرات منفی رژیم های غذایی که اسیدی می باشند را خنثی نماید.
معایب:
• تماس با پوست می تواند باعث تحریک پوست و آسیب های بافتی شود.
• تماس با چشم تحریک چشم و آسیب قرنیه چشم را به همراه دارد.
• مصرف این ماده می تواند باعث سوختگی در ناحیه دهان، زبان، لب ها و درد شکم شود.
• استنشاق این ماده می تواند باعث مشکلات تنفسی از جمله سرفه یا درد قفسه سینه شود.